In het hart van de 7e eeuw bloeide India als een weelderrijke tuin van kunst en cultuur. Verschillende dynastieën regeerden over delen van dit immense land, elk met zijn eigen unieke artistieke tradities. Een naam die opvalt in deze tijd is die van de Chalukya-dynastie, bekend om hun magnifieke tempels en intrigerende beeldhouwwerken.
Het kunstwerk dat we vandaag gaan onderzoeken is de Xana-Stele, een prachtig voorbeeld van Chalukya-kunst, nu te bewonderen in het Government Museum in Bangalore. Deze stele, gemaakt van hard gesteente, staat ongeveer 1.8 meter hoog en toont een fascinerende mix van religieuze iconografie en koninklijke pracht.
De Xana-Stele is meer dan alleen een stenen sculptuur; het is een verhaal dat wacht om verteld te worden, een venster naar de spirituele en politieke wereld van de 7e eeuw in India.
Een Koningsverering met Goddelijke Inslag
Op de bovenkant van de stele zien we een prachtige afbeelding van de god Shiva, afgebeeld als een majestueuze figuur met vier armen. Hij draagt een typische kroon en is omringd door een nimbus, wat zijn goddelijke status benadrukt. Shiva’s rechterhand houdt een trilpend trident vast, terwijl zijn linkerhand een klein kalf vasthoudt – symbolen van zijn macht over kosmische krachten en de schepping zelf.
De andere twee handen zijn in Mudras, religieuze gebaren met specifieke betekenissen. Een Mudra symboliseert bescherming, terwijl de andere gebed of meditatie voorstelt. De Xana-Stele toont Shiva niet alleen als een machtige godheid maar ook als een liefdevolle en beschermende kracht.
Onderaan de stele bevindt zich het beeld van koning Chalukya Pulakeshin II, gezeten op een hoge troon. Hij draagt een rijke kroon en prachtige sieraden, wat zijn koninklijke status benadrukt. De koning wordt afgebeeld met een eerbiedige houding, zijn handen gevouwen in gebed voor Shiva.
Deze scène symboliseert niet alleen de devotie van de koning aan Shiva maar ook het idee dat de heerser zijn macht rechtstreeks van de godheid ontving.
Een Ode aan Artistiek Meesterschap
De Xana-Stele is een meesterwerk van detail en vakmanschap. De beeldhouwers hebben met grote precisie de contouren van de figuren uitgebekt, waardoor ze levensecht lijken.
Let op de complexe draperingen van Shiva’s kleding en de sierlijke patronen die zijn nimbus sieren. Ook de koning’s gelaatsuitdrukking is verbazend realistisch; zijn ogen lijken vol met wijsheid en overpeinzing te zijn.
De oppervlakte van de stele is gedecoreerd met delicate snijwerkpatronen en bloemmotieven, wat een extra laag van schoonheid toevoegt aan het geheel.
Symbolisme en Betekenis: Een Diepere Duik
Het beeld van Shiva als ‘Bhairava’, een woeste vorm van de god, staat symbool voor de bescherming van de koning en zijn rijk tegen vijanden. De Mudra’s die Shiva aanneemt versterken dit idee, suggererend dat Shiva zowel kracht als barmhartigheid in zich verenigt.
De koning wordt afgebeeld met een eenvoudige houding, wat zijn nederigheid ten opzichte van de godheid benadrukt.
De Xana-Stele is niet alleen een mooi kunstwerk maar ook een waardevol document dat ons inzichten geeft in de religieuze en politieke wereld van de Chalukya’s.
Een Samenvatting: De Xana-Stele in Context
- Periode: 7e eeuw na Christus.
- Dynastie: Chalukya.
- Materialen: Hard gesteente.
- Afbeeldingen: Shiva als Bhairava, koning Pulakeshin II.
- Symboliek: Koningsverering, goddelijke bescherming, nederigheid.
De Xana-Stele is een prachtig voorbeeld van Chalukya-kunst en een waardevol artefact dat ons een blik in het verleden geeft. De combinatie van religieuze iconografie en koninklijke symboliek maakt dit kunstwerk tot een uniek en fascinerend object. Zelfs vandaag de dag blijft de Xana-Stele de kijker betoveren met zijn schoonheid, vakmanschap en diepe betekenis.